Ali Kemal ERDEM
Türkiye’nin neredeyse 40’ıncı yılına giren terörle mücadelesinde birçok askeri birlik, emniyet teşkilatı, korucular ve MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) görev aldı.
Kayseri Zincidere’de konuşlu olan ve “Hava indirme tugayı” olarak da bilinen Kayseri 1. Komando Tugayı, bu süreçte en yoğun görev alıp, en çok şehit veren birliklerin arasında yer alıyor.
Kayseri 1. Komando Tugayı, 1990’lara kadar Bolu Dağ Komando Tugayı olarak bilinen günümüzdeki adıyla Bolu 2. Komando Tugayı ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) elindeki iki komando gücünden biriydi. Her iki birlikte 1990’lara kadar tümen düzeyindeydi.
1990’LARLA BİRLİKTE KOMANDO GÜCÜ ARTTI
Artan terör ve Soğuk Savaş’ın bitmesiyle dünyada değişen askeri konseptlerle birlikte TSK’da 1990’lardan itibaren kendini yenileyerek tümenden ziyade tugay düzeyinde yapılanmaya başladı.
Bu kapsamda Bolu ve Kayseri’deki komando tümenleri tugay seviyesine indirilirken 1993’te Hakkari Dağ Komando Tugayı ile ardından 1994’te Siirt Komando Tugayı kuruldu. Böylece kara kuvvetlerinin komando tugayı gücü dörde çıktı.
2000’li yıllardan itibaren profesyonel askerliğin yaygınlaşması ve sınır ötesi operasyonların getirdiği gereksinimlerden kaynaklı komando ihtiyacı yeni gelişmeleri de beraberinde getirdi.
Geçmişte kara kuvvetlerinin önemli bir kısmını oluşturan piyade birliklerinin yerini komando birlikleri aldı. Daha önce piyade tümeni olan bazı birlikler önce tugay seviyesine indirildi, ardından komando tugayına çevrildi.
Hali hazırda kara kuvvetlerine komando tugaylarının sayısı şu an 18. Böylece TSK’nın operasyonel gücü de artırıldı.
JANDARMANIN DA KOMANDO GÜCÜ VAR
Bu arada eskiden TSK’ya bağlı olan ancak 2016’dan beri İç İşleri Bakanlığı’na bağlanan iç güvenlikten sorumlu Jandarma Komutanlığı’nın da ciddi bir komando gücü var.
Güneydoğu’da görev yapan iki jandarma komando tugayı dışında ilçelerde görevli jandarma komando bölükleri ve Jandarma’nın özel kuvvetleri diyebileceğimiz Jandarma Özel Harekat Timleri (JÖH) var.
KIBRIS’TA HAVA İNDİRMEYE KATILDI
Bu genel bilgileri verdikten sonra yeniden başa dönersek her şeye karşın Bolu ve Kayseri’deki komando birliklerinin köklü geçmişlerinden dolayı TSK içerisinde ayrı bir önemi bulunuyor.
Birlik Kıbrıs’a havadan inerken
Kayseri’deki 1. Komando Tugayı, Türk Ordusu’nun 1974 yılında başarıyla sonlandırdığı Kıbrıs Barış Harekatı’nda adaya ilk inen birliklerden biriydi. Kayseri’den uçaklarla yola çıkan komandolar uçaklardan paraşütle uygun noktalara atlarken, Bolu’daki 2. Komando Tugayı’na bağlı askerler helikopterler ile uçar birlik harekatı yoluyla kritik noktalara indirildiler. Foça merkezli Amfibi Tugayı ise denizden Kıbrıs sahillerine çıktı.
DÜNYADA SAVAŞ ALANINA PARAŞÜTLE ATLAYAN TEK GENERAL TUGAYIN KOMUTANIYDI
Kayseri 1. Komando Tugayı’nın 20 Temmuz 1974 günü uçaklardan paraşütlerle Kıbrıs’a yaptıkları atlayışları sırasında yanlarında komutanları Tuğgeneral Sabri Evren de vardı. “Askerlerimi yalnız bırakmayacağım” diyen Evren, o günlerde 50 yaşındaydı ve tümene bağlı 2’nci Paras?u?t Taburunu tas?ıyan 27 Numaralı C-47 uc?ag?ı ile Go?nyeli bo?lgesine ilk atlayan kişi oldu. Bu yönüyle Evren, dünyada savaş alanına paraşütle atlayan ilk general olarak tarihe geçti. Sonrasında da henüz ikinci bir kişi olmadı.
Birliğinin başında 1974’de Kıbrıs’a atlayan ve savaş meydanına paraşütle atlayan tek general olan Sabri Evren
YEDİ YILDIR SURİYE’DEYDİ
Kıbrıs’tan yüzünün akıyla çıkan Kayseri 1. Komando Tugayı, yukarıda da belirttiğimiz gibi 1984 yılında başlayan PKK’yla karşı mücadeleye yoğun bir şekilde katılmakla kalmadı, Suriye ve Kuzey Irak’a yapılan sınır ötesi operasyonlarda da önemli rol oynadı.
Tugayın büyük bir kısmı 2016’dan beri Kayseri’de üslerinde değil sınır ötesi operasyonlar nedeniyle Suriye’de ve Güneydoğu’da görev yapıyordu.
Yedi yıllık görevin ardından komando tugayı geçtiğimiz günlerde sessiz sakin Kayseri’deki kışlasına geri döndü.
ORGENERAL BAYRAKTAROĞLU’NDAN “YUVANIZA HOŞGELDİNİZ” ZİYARETİ
Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu, 8 Aralık 2023 günü Kayseri’ye giderek kışlasına dönen tugayı ziyaret etti. Milli Savunma Bakanlığı tarafından paylaşılan ziyaret kapsamında tugay personeline “Yuvanıza hoş geldiniz” diyen Orgeneral Bayraktaroğlu, “Kara Kuvvetleri Komutanlığının stratejik ihtiyatı olarak önemli görevleri başarıyla yerine getiren 1’inci Komando Tugayı, 2016 yılından itibaren sınır ötesi harekâtta Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Bahar Kalkanı harekât bölgelerinde büyük başarılar elde etmiştir. Bu nedenle sizlerin başarısını kutluyor, hepinizin gözlerinden öpüyorum” diye konuştu.
Peki yedi yıllık görevin ardından tugayın sahadan kışlasına tekrar geri çekilmesinin nedeni ne?
Bu soruyu uzun yıllarını komando birliklerinde ve özel kuvvetlerde geçirmiş iki emekli albaya Mithat Işık ile Haydar Ateş’e sorduk.
ARTAN KOMANDO SAYISI ROTASYONA İMKAN VERDİ
Eski Özel Kuvvetler Alay Komutanı Kıdemli Albay Mithat Işık, öncelikle kara kuvvetlerinin 18’e ulaşan komando tugayı sayısına dikkat çekerek bunun birliklerin rotasyon şansını artırdığını öne sürdü.
SİHA’LAR VE MİT’İN ARTAN ETKİNLİĞİ RAHATLATTI
Işık, asıl nedenlerden birini de SİHA’ların kullanımının yaygınlaşmasına ve MİT’in artan operasyonel gücüne bağlıyor.
Bilindiği üzere SİHA’ların bir kısmının kontrolü MİT’in elinde ve bunun sayesinde anlık gelen istihbarat ile gerek Suriye’nin gerekse Irak’ın kuzeyinde PKK/YPG ileri gelenlere yönelik suikastler düzenliyor.
Işık, aynı zamanda MİT ile Kara Kuvvetleri’ne bağlı Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın koordineli çalıştığını ve MİT’ten gelen bilgilerle özel kuvvetlerin de anlık operasyonlarının arttığına dikkat çekerek, “MİT’in operasyonel gücünün artması sahada olan operasyonel birliklerin de yükünü azalttı. Terör örgütünün de güç kaybetmesi Kayseri 1. Komando Tugayı gibi kritik birlikleri geri çekerek dinlendirme şansı verdi. Belli ki orada onlara daha az iş kaldı Birliklerin dinlendirilmesi de önemli” dedi.
AŞİRETLERİN YPG’YE SAVAŞ AÇMASI DA ÖNEMLİ FAKTÖR
Işık, ayrıca son dönemlerde Suriye’nin kuzeyindeki ve Deyrezor bölgesindeki Arap aşiretlerinin daha fazla organize olarak YPG’ye karşı harekete geçmelerinin de TSK’nın elini rahatlatan bir durum olduğuna da dikkat çekerek, bu gelişmelerin de 1. Komando Tugayı’nın kışlasına çekilmesine katkı sağlamış olabileceğini söyledi.
PARAŞÜT EĞİTİMLERİNİN AKSAMAMASI İÇİN DE ÇEKİLMİŞ OLABİLİRLER
Bir dönem Afganistan’da NATO’ya bağlı olarak görev yapan Türk birliğinin komutanlığını da yapan Emekli Kurmay Albay Haydar Ateş de Ateş de Işık gibi artan komando gücüne dikkat çekerek bu sayede komando birliklerinin bir kısmını operasyon sahasında tutarken bir kısmını yurtiçinde kışlalarında tutma şansının arttığını söyledi.
Ateş, bir noktaya daha dikkat çekerek 1. Komando Tugayı’nın TSK’nın elindeki paraşütle atlama kabiliyetine sahip en önemli güç olduğunu belirterek, “Bu yeteneklerini de korumaları eğitimlerini sürdürüp tazelemeleri için birlikler geri çekilmiş olabilir” diyerek sözlerini bitirdi.
patronlardunyasi.com
